Λίγα λόγια για τον φεντεραλισμό

Με δεδομένη τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό, για το αν ο φεντεραλισμός είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την συνέχεια της ΕΕ, σαν ο μονόδρομος δηλαδή που θα σώσει την Ε.Ε. από τη χρεωκοπία, ας δούμε περί τίνος πρόκειται.

Καταρχήν, Φεντεραλισμός σημαίνει την πολιτική θεωρία που υποστηρίζει το ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης του κράτους(Λεξικό Τριανταφυλλίδη). 
Αυτός είναι ο τυπικός ορισμός. Στην περίπτωση της Ε.Ε, βέβαια δεν μιλάμε για κράτος αλλά για ένα σύνολο κρατών στα οποία πρέπει να εφαρμοστεί ένα ενιαίο σύστημα διακυβέρνησης στα πρότυπα περίπου των ΗΠΑ.

Το μοντέλο των ΗΠΑ περιγράφεται από πέντε κύρια σημεία: 

- ένα κοινό νόμισμα που το διαχειρίζεται μια ομοσπονδιακή υπηρεσία.

- μία κοινή αγορά για εργασία, προϊόντα και κεφάλαια.

- έναν κοινό προϋπολογισμό, ο οποίος μπορεί να αποτρέψει οικονομικές αναταράξεις σε Πολιτείες.

- μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση που αναλαμβάνει την ευθύνη για την αντιμετώπιση άλλων μεγάλων κινδύνων, σαν αυτούς που προέρχονται από τον τραπεζικό τομέα.

- και Πολιτείες που δεν παίζουν κανέναν ρόλο στη μακρο-οικονομική σταθεροποίηση. 

Το μοντέλο αυτό υπήρξε η πλατφόρμα που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της νομισματικής ένωσης,αλλά ,όπως είναι φανερό, σε κανένα απ` τα υπόλοιπα σημεία δεν έχει υπάρξει αντίστοιχη σύγκλιση.

Ο φεντεραλισμός, όπως προτείνεται να εφαρμοστεί στην περίπτωση της ΕΕ, απαιτεί την κατάργηση των εθνικών κρατών ή την ελαχιστοποίηση της κυριαρχίας τους ώστε η Ελλάδα, η Γαλλία κ.λπ. να καταστούν Νομαρχίες μιας κεντρικής κυβέρνησης των Βρυξελλών.

Παρακάτω θα δούμε τα υπέρ και τα κατά μίας Ομοσπονδιοποίησης της ΕΕ, όπως περιγράφεται από τον Andrew Heywood στο «Πολιτική»:

ΥΠΕΡ

• Καλλιεργώντας τον κοσμοπολιτισμό ωθεί τους ευρωπαϊκούς λαούς να ξεφύγουν από τον στενό και απομονωτιστικό εθνικισμό.
• Η οικονομική, νομισματική και πολιτική ενοποίηση δημιουργούν ένα βαθμό αλληλεξάρτησης μεταξύ των κρατών που καθιστά αδιανόητο τον πόλεμο ή μια ευρείας κλίμακας σύγκρουση στην Ευρώπη.
• Η κατοχύρωση μιας πανευρωπαϊκής αγοράς ενισχύει την ευημερία και την ανάπτυξη και παρέχει στην Ευρώπη ασφάλεια στην παγκόσμια οικονομία.
• Η «κοινή» κυριαρχία είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο τα ευρωπαϊκά κράτη μπορούν να ασκήσουν σημαντική και ανεξάρτητη επιρροή στην παγκόσμια σκηνή.
• Η πολιτική και η οικονομική ενοποίηση συμβαδίζουν, καθότι μία ενιαία αγορά πρέπει να ρυθμίζεται από κοινούς κανόνες και αποφάσεις.
• Η ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη παρέχει στα άτομα ευρύτερο και, μερικές φορές, ισχυρότερο φάσμα δικαιωμάτων, ελευθεριών και ευκαιριών.

ΚΑΤΑ

• Η διάβρωση της εθνικής κυριαρχίας σημαίνει ότι η λήψη αποφάσεων δεν συνυπολογίζει διαφορετικές εθνικές ανάγκες και συμφέροντα.
• Οι ιστορικά εμπεδωμένες εθνικές ταυτότητες αποδυναμώνονται, ηροκαλώντας ενίοτε εχθρότητα και βίαιες εθνικιστικές αντιδράσεις.
• Οι εθνικές, γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές καθιστούν αδύνατη την εδραίωση αυθεντικών σχέσεων πολιτικής υπακοής προς τους θεσμούς της Ε.Ε.
• Το δημοκρατικό έλλειμμα δεν θα ξεπεραστεί ποτέ λόγω της απόστασης μεταξύ των θεσμών της Ε.Ε. και των ευρωπαϊκών πληθυσμών.
• Η ολοκλήρωση καθοδηγήθηκε εν πολλοίς από πολιτικές ελίτ και επιχειρηματικά συμφέροντα που θέλησαν να χειραγωγήσουν τους ευρωπαϊκούς λαούς ώστε να υποστηρίξουν τη Νέα Ευρώπη.
• Η ολοκλήρωση ωφελεί πρωτίστως τα μεγάλα και οικονομικά ισχυρά κράτη και θα οδηγήσει τελικά σε μια Ευρώπη υπό γερμανική ηγεμονία.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Heywood αναφέρθηκε στη Γερμανία, πάνω από δέκα χρόνια πριν...Και εδώ μπαίνει το βασικό ερώτημα: Ειναι δυνατόν να υπάρξει ομοσπονδιοποίηση με βάση το Γερμανικό Δίκαιο και τις ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές που οδηγούν τους λαούς, ειδικά του φτωχού Νότου ,σε απελπισία και που, ναι μεν, δανείζεται στο όνομα της αλληλεγγύης αλλά υποχρεώνεται σε δυσβάσταχτα δημοσιονομικά μέτρα;

 Είναι νομίζουμε πρόδηλο, οτι τα «κατά» είναι περισσότερα απ' τα «υπέρ» και δεν   αφήνουν περιθώριο για να ολοκληρωθεί το εγχείρημα.